Nie tylko o Wielkopolskiej przyrodzie - seminarium w Poznaniu
21 października 2010 r. na seminarium zorganizowanym przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Poznaniu spotkali się dziennikarze zainteresowani możliwościami pogodzenia ochrony najcenniejszych, w skali europejskiej, fragmentów polskiej przyrody z prowadzeniem inwestycji służących rozwojowi kraju i regionu. Warsztatowy charakter seminarium sprzyjał wymianie poglądów i wyjaśnianiu wątpliwości.
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Poznaniu Jolanta Ratajczak otwierając spotkanie zwróciła uwagę na obawy jakie może budzić Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000, a także negatywne postawy wobec niej - wynikające najczęściej z niewiedzy i nieprecyzyjnych informacji na ten temat.
„Ciekawe, że jeśli spytać kogokolwiek o to, czy należy chronić przyrodę, jej zasoby, z których jesteśmy przecież jako Polacy dumni, to jestem pewna, że nikt nie odpowie przecząco i nie wyrazi akceptacji dla rezygnacji z ochrony przyrody, czy zgody na nieodwracalne zniszczenie choćby fragmentu naszego dziedzictwa. Ale w praktyce bywa inaczej, prawdopodobnie z powodu obaw dotyczących ewentualnego ograniczenia działalności gospodarczej lub rolnej” - mówiła dyrektor Ratajczak. „Dlatego musimy współpracować na rzecz uaktywnienia tych pozytywnych postaw. Bardzo ważne jest przekazywanie i pogłębianie wiedzy o tym, czym są obszary Natura 2000”.
W województwie wielkopolskim znajduje się 79 obszarów Natura 2000: 19 obszarów specjalnej ochrony ptaków, 29 specjalnych obszarów ochrony siedlisk, mających znaczenie dla Wspólnoty i 31 proponowanych obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty, które łącznie zajmują 16,5% powierzchni województwa.
Do szczególnie ciekawych należą obszary związane z dolinami rzek - Warty i Noteci, gdzie można zobaczyć bogactwo ptasich gatunków i cenne zespoły roślinności. W Wielkopolsce znajdziemy też objęte siecią dąbrowy, grądy, łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe oraz niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie. Ten ostatni przykład świadczy wyraźnie o możliwościach, a nawet konieczności pogodzenia gospodarki z ochroną przyrody.
O założeniach Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 i zasadach wyznaczania obszarów mówił Sławomir Wodzyński. Przedstawił historię tworzenia sieci w Polsce i wyjaśnił, dlaczego wyznaczanie obszarów jeszcze trwa, chociaż już w chwili przystąpienia do Unii Europejskiej w 2004 r. powinny być przedstawione Komisji Europejskiej. Poruszył także temat ocen oddziaływania na środowisko - instrumentu prewencyjnego pozwalającego zapobiec powstawaniu strat w środowisku przyrodniczym.
Temat ten został znacznie rozszerzony w kolejnej prezentacji, przygotowanej przez Joannę Sztyber, z której można się było dowiedzieć o warunkach, jakie musi spełnić inwestor chcący prowadzić przedsięwzięcia mogące mieć znaczący wpływ na środowisko oraz kiedy i jakie procedury muszą być przeprowadzone w konkretnych sytuacjach.
Naczelnik Wydziału Ochrony Przyrody i Obszarów Natura 2000 Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Poznaniu Małgorzata Tarant powiedziała o procedurach administracyjnych dotyczących obszarów Natura 2000, przedstawiając bardziej szczegółowo wybrane przypadki związane z ocenami oddziaływania inwestycji na te obszary. Ogółem w pierwszym półroczu 2010 r. nałożono obowiązek przeprowadzenia oceny w 49 przypadkach, a odstąpiono w 108.
Seminarium zakończyła prezentacja Bartosza Roszkiewicza z Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad - oddział w Poznaniu, który mówił o działaniach kompensacyjnych podejmowanych w przypadkach stwierdzenia negatywnego wpływu prowadzonych inwestycji na obszary Natura 2000, a także o wielu przedsięwzięciach minimalizujących ewentualne szkody wyrządzone przyrodzie podczas prowadzenia inwestycji liniowych.