Synonim: topinambur

Nazwa łacińska: Helianthus tuberosus (synonimy: H. doronicoides, H. strumosus)

Rodzina: astrowate (Asteraceae)

Pochodzenie: Ameryka Północna

Krótki opis:

Wysoka bylina silnie rosnąca, o żółtych kwiatach. Rozmnaża się przede wszystkim wegetatywnie za pomocą podziemnych pędów (kłączy), bulw oraz fragmentów korzeni, ale również za pomocą nasion. Roślina mało wymagająca, odporna na wysokie temperatury, suszę oraz mróz. Rozprzestrzenia się w dolinach rzecznych, a proces ten przyspieszają powodzie. Tworzy zwarte, wysokie łany (nawet do 3 m) oraz wydziela do gleby związki toksyczne (allelopatyczne) dla innych roślin. W ten sposób silnie ogranicza rozwój rodzimych roślin oraz hamuje naturalną sukcesję roślinności. Jej wpływ na roślinność nadrzeczną porównuje się do wpływu rdestowców. W przypadku uprawy trudny do usunięcia po jej zakończeniu.

Zastosowanie: roślina ozdobna, miododajna, o jadalnych podziemnych bulwach. Stosowana również jako roślina energetyczna oraz pasza dla zwierząt. Jest sadzona na poletkach na skraju lasów w celu ograniczenia strat w uprawach rolnych powodowanych przez dziką zwierzynę (przede wszystkim przez dziki).

Inwazyjność w Polsce: gatunek jest inwazyjny w skali kraju, utrzymuje się na dotychczasowych stanowiskach. Został zakwalifikowany do II kategorii gatunków inwazyjnych.

Występuje na nieużytkach oraz przy szlakach komunikacyjnych. Stanowi zagrożenie szczególnie dla roślinności nad brzegami rzek i jezior (m.in. dla ziołorośli).

W Polsce odnotowano dużą liczbę stanowisk tego gatunku, m.in. w dolinie Odry i Nysy Łużyckiej, Biebrzy. W górach spotykana tylko w ich najniższych partiach.

Inwazyjność w Europie: w wielu krajach Europy jest gatunkiem inwazyjnym lokalnie lub w skali kraju (m.in. w Belgii, Francji, Austrii, Czechach, na Litwie, na Łotwie) lub potencjalnie inwazyjnym (m.in. w Niemczech, Rosji).

Zalecenia:

Obszary, na których nie należy uprawiać gatunku:

• w pobliżu lasów, cieków i zbiorników wodnych,
• w otwartym krajobrazie,
• na obszarach chronionych i w ich otulinie.

Zaleca się rezygnację z uprawy lub wprowadzenie poniższych sposobów zminimalizowania ryzyka rozprzestrzeniania się rośliny poza miejsce uprawy:

• dwukrotne koszenie roślin w sezonie wegetacyjnym (przed zawiązaniem owoców) lub stosowanie zabiegów agrotechnicznych (mulczowanie i frezowanie) na obszarach sąsiadujących z miejscem uprawy,
• ścinanie kwiatostanów po przekwitnięciu,
• utylizacja usuniętych roślin poprzez spalenie lub kompostowanie w zamkniętym pojemniku (ponieważ może odrastać z wyrzuconych fragmentów),
• usunięcie rośliny po zakończeniu uprawy.

Autor zdjęcia:

AnRo0002 (Praca własna) [CC0], undefined

------------------ 

Do pobrania:

• Ulotka informacyjna Inwazyjny gatunek obcy: słonecznik bulwiasty
• Str. 2 ulotki (taka sama dla każdej z 22 ulotek w zestawie)
• Zestaw 22 ulotek informacyjnych Rośliny inwazyjnych gatunków obcych w Polsce